Çin’de günlük yaşam neredeyse tamamen dijital ödemeye dönmüş durumda. Market alışverişinden toplu taşımaya, kafelerden taksilere kadar hemen her yerde mobil ödeme sistemleri kullanılıyor. Özellikle WeChat Pay ve Alipay uygulamaları, ülkede fiziksel paranın yerini almış durumda.
Banknot ve Madeni Para Raf Dışı
Eskiden nakit ödeme yapılan yerlerde artık QR kodlar dikkat çekiyor. Geleneksel kasalar rafa kaldırılırken, ödeme işlemleri doğrudan cep telefonlarından yapılıyor. Alışveriş sırasında kullanıcılar sadece ekranlarını okutarak işlemlerini saniyeler içinde tamamlıyor.
Bu dijital dönüşüm o kadar ileri seviyede ki, birçok taksi şoförü artık nakit para kabul etmiyor. Küçük mahalle bakkalları bile müşterilerden dijital ödeme talep ediyor, çünkü bozuk para bulundurmak neredeyse gereksiz hale geldi.
Yaşlılar Zorlanıyor
Bu hızlı değişime ayak uyduramayan kesimlerin başında yaşlılar geliyor. Le Monde’un aktardığına göre, 81 yaşındaki Wei Yunliang teknolojik dönüşümü anlamakta güçlük çektiğini söylüyor:
“Her şey çok çabuk değişti. Oğlum ve torunum telefonuma uygulamaları yükledi ama nasıl kullanıldığını hâlâ kavrayamadım.”
Wei, dışarı çıktığında taksi bulmakta zorlandığını, çünkü artık sokaktan araç çevirmek yerine ‘Didi’ isimli mobil uygulama üzerinden taksi çağırmanın yaygın olduğunu ifade ediyor.
Turistlere Dijital Zorunluluk
Çin’i ziyaret eden yabancılar için de durum pek farklı değil. Şehir içinde ulaşım ya da alışveriş için WeChat, Alipay veya Didi gibi uygulamaları indirmek çoğu zaman kaçınılmaz hale geliyor. Telefonu olmayan biri için büyük şehirlerde günlük yaşam neredeyse imkânsız hale gelmiş durumda.
Merkez Bankası Dijital Yuan ile Devrede
Özel ödeme sistemlerinin bu kadar yaygınlaşması Çin Merkez Bankası’nı da harekete geçirdi. Banka, dijital kontrolü artırmak ve ABD dolarına olan bağımlılığı azaltmak amacıyla “dijital yuan” projesini hayata geçirdi. 2019’da başlatılan pilot uygulamalar sonrası 2022’de dijital yuan için özel bir mobil uygulama kullanıma sunuldu.
Ancak kullanıcıların alıştığı WeChat ve Alipay gibi sistemlerin sunduğu kolaylıklar, dijital yuanın yaygınlaşmasını zorlaştırıyor.
