Paranızı artırmak mı istiyorsunuz? Finans dünyasında bunun en etkili yollarından biri, bileşik faizin gücünden faydalanmaktır. “Paranın parayı kazanması” mantığı üzerine kurulu bu sistem, uzun vadede küçük birikimleri büyük kazançlara dönüştürebilir. Bu yazıda, bileşik faizin ne olduğunu, nasıl hesaplandığını, neden bu kadar etkili olduğunu ve yatırım yaparken nasıl kullanabileceğinizi sade bir dille anlatacağız. Hazırsanız, paranın zamanla nasıl katlandığını birlikte görelim!
Bileşik Faiz Nedir?
Bileşik faiz, anaparanın yanı sıra, önceki dönemlerde kazanılan faizlerin de ana paraya eklenerek faiz kazandırmasıdır. Yani faiz, yalnızca başlangıçtaki paraya değil, kazandığınız faizlere de uygulanır.
📌 Basit faiz, sadece anapara üzerinden hesaplanırken;
📌 Bileşik faiz, “faizin faize” uygulanmasıyla, zamanla katlanarak artan bir getiri sağlar.
Bu nedenle bileşik faiz, yatırımcılar arasında “zamanın gücünü” en iyi kullanan yöntem olarak görülür.
Bileşik Faiz Formülü
Bileşik faizle gelecekteki toplam değeri hesaplamak için şu formül kullanılır:
📌 FV = PV × (1 + r)ⁿ
Açılımı:
-
FV (Future Value): Gelecekteki toplam tutar
-
PV (Present Value): Şu anki anapara
-
r: Dönemsel faiz oranı (aylık, yıllık vb.)
-
n: Toplam dönem sayısı
Örnek 1: Yıllık Bileşik Faiz Hesabı
Durum:
-
10.000 TL anapara
-
%15 yıllık faiz
-
5 yıl boyunca yatırılıyor
Hesap:
FV = 10.000 × (1 + 0.15)⁵
FV = 10.000 × (1.15)⁵ ≈ 10.000 × 2.0113 = 20.113 TL
📌 Sonuç:
5 yıl sonunda 10.000 TL’niz yaklaşık 20.113 TL olur. Paranızı ikiye katlamış olursunuz!
Örnek 2: Aylık Bileşik Faiz Hesabı
Durum:
-
5.000 TL anapara
-
%2 aylık faiz
-
12 ay vade
Hesap:
FV = 5.000 × (1 + 0.02)¹²
FV ≈ 5.000 × 1.2682 = 6.341 TL
📌 Sonuç:
Bir yıl içinde 5.000 TL’niz, %2 aylık bileşik faizle 6.341 TL olur.
Bileşik Faizin Gücü: Zaman + Sabır
Bileşik faiz, kısa vadede etkisini fazla göstermez. Ancak uzun vadede inanılmaz bir etki yaratır. Çünkü her dönem kazandığınız faiz, bir sonraki dönemin anaparasına eklenir.
📌 Örnek: 20 yıl vadeli yatırım
-
Anapara: 10.000 TL
-
Yıllık faiz: %10
FV = 10.000 × (1 + 0.10)²⁰ ≈ 10.000 × 6.7275 = 67.275 TL
Bu örnekte paranız 20 yılda 6,7 katına çıkar!
Bileşik Faizle Parayı Katlamanın 3 Temel Unsuru
1. Faiz Oranı
Faiz ne kadar yüksekse, para o kadar hızlı büyür. Özellikle enflasyonun üzerinde getiri sunan yatırım araçları tercih edilmelidir.
2. Vade (Zaman)
Zaman, bileşik faizin en güçlü silahıdır. Uzun vadede küçük farklar bile büyük sonuçlar doğurur.
3. Düzenli Katkı
Eğer her ay yatırım yaparsanız, birikiminiz daha da hızla artar. Bu durum “kümülatif getiri”yi doğurur.
Pratik Kural: 72 Kuralı
📌 72 Kuralı, yatırımınızın kaç yılda iki katına çıkacağını tahmin etmek için pratik bir formüldür.
Formül:
⏳ 72 / Faiz Oranı = Yılda iki katına çıkma süresi
Örneğin, %12 faizle:
72 / 12 = 6 yıl
Yani %12 yıllık faizle paranız yaklaşık 6 yılda iki katına çıkar.
Bileşik Faiz Nerelerde Kullanılır?
1. Vadeli Mevduat Hesapları
Bazı vadeli hesap türleri (özellikle otomatik vade yenilemeli olanlar), faizleri bileşik şekilde işler.
2. Yatırım Fonları
Uzun vadeli yatırım fonlarında, elde edilen getiriler yeniden yatırıma yönlendirildiği için bileşik faiz etkisi görülür.
3. Emeklilik Fonları (BES)
Katkı paylarınız ve devlet katkıları, yıllar içinde değerlendirildikçe bileşik getiri yaratır.
4. Kira Sertifikaları / Tahviller
Faiz veya kira getirileriyle yeniden yatırım yapılması halinde bileşik etki oluşur.
Bileşik Faiz ve Enflasyon
Unutmamanız gereken en önemli noktalardan biri: Gerçek kazanç = Faiz – Enflasyon
Örneğin, faiz oranınız %25 ama enflasyon %20 ise, reel getiriniz sadece %5’tir.
Bileşik faiz güçlü bir araçtır, ancak enflasyon karşısında pozitif getiri sunan yatırım araçlarında kullanıldığında gerçek anlamda fayda sağlar.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
✅ Bileşik faiz zamanla kazandırır, sabırlı olun.
✅ Aylık faiz oranını yıllık bileşik oranla karşılaştırın.
✅ Vergiler ve kesintiler (stopaj, fon kesintisi) net getiri üzerinde etkilidir.
✅ Risk düzeyi düşük yatırımlar bileşik faiz için daha uygundur.
Bileşik Faiz Hesaplamayı Kolaylaştıran Araçlar
Artık birçok banka ve finans uygulaması, bileşik faiz hesaplayıcıları sunmaktadır. Bunun dışında basit bir Excel formülü ile de hesaplama yapılabilir:
Örneğin:
=10000*(1+0,15)^5 → 5 yıl, %15 faiz ile sonucu verir.
Psikolojik Etki: Erken Başlayan Kazanır
Bileşik faizle kazanç elde etmek isteyen yatırımcılar için önemli bir motivasyon: erken başlamak.
Örnek: A ve B Yatırımcısı
-
A, 25 yaşında 5 yıl boyunca her yıl 10.000 TL yatırıyor ve sonra 0 katkı yapıyor.
-
B, 35 yaşında başlayıp 30 yıl boyunca her yıl 10.000 TL yatırıyor.
Yıllık %10 getiri varsayımıyla:
-
A’nın yatırımı: 50.000 TL → 60 yaşında yaklaşık 950.000 TL
-
B’nin yatırımı: 300.000 TL → 60 yaşında yaklaşık 880.000 TL
📌 Sonuç: Daha az yatıran A, daha fazla kazanç elde ediyor. Çünkü zaman ve bileşik faizin gücünü erken kullanmış.
Küçük Paralarla Büyük Servetler Mümkün
Bileşik faiz, finansal başarıya giden yolda en etkili araçlardan biridir. Doğru strateji, disiplin ve sabırla küçük yatırımlar bile zaman içinde ciddi getiriler sağlayabilir. Anahtar nokta: erken başlamak, düzenli yatırım yapmak ve yatırımınızı mümkün olduğunca uzun süre büyütmeye bırakmak.
Paranızı katlamak istiyorsanız, bileşik faizi sadece bir formül değil, bir alışkanlık haline getirin.
