Dünya Bankası’nın yayımladığı son analiz, çatışma ve istikrarsızlık yaşayan ülkelerde ekonomik gerilemenin alarm verici boyutlara ulaştığını ortaya koydu. Rapora göre, bu ülkelerde aşırı yoksulluk hızla artarken, kişi başına düşen gelirde kayda değer bir büyüme gerçekleşmiyor. Günde üç dolardan az gelirle yaşamını sürdüren insanların sayısı 421 milyona ulaşırken, bu rakamın 2030’a kadar daha da artacağı öngörülüyor.
Kalkınma Hedefleri Tehlikede
“Kırılgan ve Çatışmalardan Etkilenen Durumlar: İç İçe Geçmiş Krizler, Çoklu Kırılganlıklar” başlıklı rapor, özellikle gelişmekte olan ülkelerin kalkınma yolunda karşılaştığı zorluklara ışık tutuyor. Dünya Bankası verilerine göre, çatışma içindeki ülkelerde kişi başına düşen gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), 2020’den bu yana yılda ortalama yüzde 1,8 oranında düşerken, diğer gelişmekte olan ülkelerde aynı göstergede yüzde 2,9’luk bir büyüme yaşanıyor.
Yoksullukta Derin Uçurum
Dünya genelinde aşırı yoksulluk oranı düşerken, çatışma veya siyasi istikrarsızlık yaşayan ülkelerde bu oran hâlâ yüzde 40’a yaklaşıyor. Gelişmekte olan ülkelerde kişi başı ortalama gelir 6.900 dolara ulaşmışken, çatışma yaşayan bölgelerde bu rakam yaklaşık 1.500 dolarda sabitlenmiş durumda. Üstelik bu durgunluk son 15 yıldır devam ediyor.
Nüfus Artıyor, İstihdam Yok
Bu ülkelerdeki nüfus artışı, ekonomik kalkınma ile paralel gitmiyor. Yaklaşık 270 milyon çalışabilir yaştaki insanın sadece yarısı iş gücüne dahil olabiliyor. Bununla birlikte, sağlık ve yaşam kalitesi göstergelerinde de belirgin bir fark dikkat çekiyor. Ortalama yaşam süresi 64 yıla gerilerken, bebek ölüm oranları diğer ülkelere kıyasla iki kat fazla. Ayrıca gıda güvensizliği, bu bölgelerde yaşayanların yüzde 18’ini etkiliyor.
Dünya Bankası: Çatışmaların Etkisi Kalıcı
Dünya Bankası yetkilileri, çatışmaların sadece geçici insani krizler yaratmakla kalmadığını, aynı zamanda ülkelerin kalkınma potansiyelini uzun vadede yok ettiğini vurguladı. Başekonomist Indermit Gill, özellikle Afrika’da çatışma koşullarının kronikleştiğine dikkat çekerek, “Bugün çatışma yaşayan ülkelerin yarısı bu durumu 15 yıldır yaşıyor. Bu boyuttaki bir sefalet, zamanla tüm bölgeye yayılabilir” uyarısında bulundu.
Başekonomist Yardımcısı Ayhan Köse ise çözümün mümkün olduğunu hatırlattı. “Kolay olmayacak ama daha önce başardık. Doğru politikalar ve uluslararası destekle bu ülkelerde yönetişim geliştirilebilir, büyüme yeniden sağlanabilir, istihdam yaratılabilir” dedi.
