Türkiye, kuş gribi salgını nedeniyle ABD’de yumurta arzının azalması ve fiyatların rekor seviyelere yükselmesi üzerine 80 bin ton yumurta ihraç etti. Ancak bu ihracatın ABD’de yumurta fiyatlarının düşmesine sebep olmasıyla birlikte Türkiye’de fiyatların artmasına yol açtı.
ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, kuş gribi kaynaklı arz sıkıntısından kaynaklanan yumurta fiyatlarının artması sorununu hafifletmek amacıyla Türkiye ve Güney Kore’den yumurta ithal ettiklerini belirtmiş ve diğer ülkelerle de yumurta ithalatı konusunda görüşmeler yaptıklarını dile getirmişti. Bu açıklama, 80 bin tonluk yumurta ihracatının ardından yaşanacakları öngörüyordu.
Türkiye’nin ABD’ye büyük miktarda yumurta ihraç etmeye başlamasıyla birlikte Ticaret Bakanlığı, iç piyasada fiyatların artmaması için ardı ardına önlemler almaya başladı. İlk olarak 25 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile yumurta ihracatına kilo başına 50 cent fon getirildi ve bu fon 26 Şubat 2025’te yürürlüğe girdi. Aynı karara göre, yumurta ihracatında kilo başına 50 cent karşılığı Türk Lirası olarak Destekleme Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kesintisi uygulanması kararlaştırıldı.
Ancak ABD’nin Türkiye ve Güney Kore’den hiçbir koşul gözetmeksizin yumurta alımı talebinde ısrar etmesi üzerine Türkiye, ithalat fonu kararına rağmen ihracata devam etti. Bunun üzerine Ticaret Bakanlığı, ikinci önlem olarak fonu artırdı ve sofralık yumurtanın ihracatında uygulanacak kesinti tutarı, kilogram başına 0,5 dolardan 1,5 dolara yükseltildi.
Ancak alınan önlemlere rağmen ABD’nin etkisiyle yumurta fiyatları arttı. Zincir marketlerde 30’lu yumurta kolisinin fiyatı 170 liradan 195 liraya yükseldi. Böylece aynı tip ve boyuttaki yumurtaların kolisinin fiyatı önce 157 liradan 170 liraya, daha sonra da sadece 1 Mart’tan itibaren yüzde 15 artarak 195 liraya yükseldi. Aynı gün içinde 3 zincir marketin fiyatlarına zam yapması da dikkat çekiciydi.
Bu süreçte Türkiye’nin yumurta ihracatındaki artışın iç piyasaya olan etkileri ve fiyatların yükselmesi, önlemlerin alınmasına rağmen ABD’nin talebinin devam etmesi gibi faktörler dikkate alındığında, yumurta fiyatlarının önümüzdeki dönemde de yüksek seviyelerde seyretmesi beklenmektedir.
