Pandemi dönemiyle birlikte konut ve otomotiv piyasalarında önemli değişiklikler yaşandı. Döviz kurlarındaki artış, yükselen faizler ve ardından gelen enflasyon, piyasaları olumsuz etkiledi. Bu süreçte fırsatçılık da arttı. 2022’nin başında bir malın değerini tahmin etmek zorlaştı. Aynı binada farklı konutların satış veya kiralık fiyatları arasında büyük farklar oluştu. Benzer şekilde otomotiv sektöründe de benzer dalgalanmalar yaşandı. Hükümet bu duruma çeşitli önlemler aldı. İlk olarak, otomotiv sektöründeki stokçular kontrol altına alındı ve fahiş fiyat artışları engellendi. Konut piyasasına da benzer müdahaleler yapıldı. Kiralık konutlardaki yıllık artış oranlarına yüzde 25 zam sınırı getirildi ve aşırı kâr amacıyla hareket edenler cezalandırıldı.
Ancak sektörde başka bir sorun daha vardı: sahte ilanlar. Ev sahipleri veya emlakçılar, ilan sitelerine yüksek fiyatlarla sahte ilanlar vererek mevcut konutların fiyatlarını şişiriyordu. Ev veya iş yeri arayanlar, bu şişirilmiş fiyatlar üzerinden karar veriyordu. Bu durum sektörde ciddi bir balon oluşturuyordu. Bu nedenle denetimler sıklaştırıldı ve bir dizi tedbir alındı. İlan siteleri de dahil olmak üzere birçok kişi ve kuruma ceza kesildi. Son olarak, bakanlık, vatandaşları yanıltan ilanların önüne geçmek için Emlak İlan Doğrulama Sistemi’ni (EİDS) devreye aldı. Bu sayede emlak ilanlarının sadece mülk sahibi tarafından yetkilendirilen kişiler tarafından girilmesi zorunlu hale getirildi. Ticaret Bakanlığı, kiralık ilanlar için zorunlu hale getirilen EİDS’in satılık konut ve iş yeri ilanları için de geçerli olacağını duyurdu.
Ticaret Bakanlığı, adil, rekabetçi ve istikrarlı bir piyasa yapısının oluşturulması, kaliteli hizmet sunumunun sağlanması ve tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi amacıyla taşınmaz ve taşıt ilanlarının yayımlandığı platformlarda kimlik ve yetki doğrulama yükümlülüğü getirmişti. 1 Ocak’ta uygulamaya konulan sistemle kimlik bilgileri doğrulanmayan kişilerin emlak portalları üzerinden ilan vermesi engellenmişti. Bakanlık ekipleri, düzenlemelere uymayan bir şirkete 1 milyon 200 bin lira idari para cezası uyguladı.
Yeni sistemle sahte ilanlar, fiyat manipülasyonları ve piyasa spekülasyonlarının önüne geçilmesi hedefleniyor. Bu düzenleme, gayrimenkul sektöründe önemli bir reform olarak değerlendiriliyor ve sektörden geniş destek görüyor. Gayrimenkul uzmanları, EİDS sayesinde piyasada daha gerçekçi fiyatlar görülebileceğini ve tüketicilerin daha güvenli alım-satım ve kiralama yapabileceğini belirtiyor.
Tüketici dernekleri de yeni düzenlemeyi destekliyor. Yanıltıcı ilanlar nedeniyle mağdur olan birçok insanın zaman kaybı ve maddi zarar gördüğü belirtiliyor. EİDS sayesinde ilanların doğruluğunun sağlanacağı ve güvenilir bir alışveriş ortamı oluşturulacağı vurgulanıyor. Bu düzenleme, hem alıcıyı hem de satıcıyı koruyarak daha adil bir piyasa ortamı oluşturmayı amaçlıyor. Özellikle ilk defa ev veya iş yeri satın alacak kişilere büyük bir güvence sunuyor. Artık yatırım yaparken daha bilinçli kararlar verilebilecek.
