İstanbulkart’ın kişiye özel olması nedeniyle, başkasının kartını kullanmanın cezai yaptırımları bulunmaktadır. Toplu ulaşım denetimlerinde yapılan kontrollerde, başkasının kartını kullanan kişilere idari cezalar uygulanmaktadır.
İstanbulkart, sadece sahibinin kullanımına tanımlı olduğu için başkası tarafından kullanıldığında “usulsüz kullanım” olarak kabul edilmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin belirlediği kurallara göre, bu durumun tespit edilmesi halinde farklı cezalar uygulanmaktadır. İlk tespitte genellikle ilgili kartın aylık abonman ücreti kadar para cezası kesilmektedir. Tekrarlayan ihlallerde ise 1608 sayılı Kanun kapsamında idari para cezası uygulanmaktadır.
Yetkililer, usulsüz kullanımın belirlenmesi halinde kartın geçici ya da kalıcı olarak iptal edilebileceğini belirtmektedir. Ayrıca cezai işlem uygulanmasının ardından ödeme yapılmaması durumunda kartla ilgili haklar kısıtlanabilmektedir. Bu uygulama, İstanbul’da toplu ulaşımda düzenin ve adaletli kullanımın korunması amacıyla yürürlükte bulunmaktadır.
Öğrenci, öğretmen ve 60 yaş kartları gibi indirimli kart türleri sadece sahiplerine aittir. Bu kartların başkası tarafından kullanılması durumunda, ilk ihlalde ilgili kartın aylık abonman ücreti tutarında para cezası uygulanmaktadır. İkinci kez veya daha fazla usulsüz kullanımda bulunulması halinde ise 1608 sayılı Kanun’un belirlediği idari para cezasının alt sınırı uygulanmaktadır.
Başkasına ait bir İstanbulkart veya indirimli kartın kullanılması suç olarak değerlendirilmemektedir, ancak idari yaptırımlar gerektiren “usulsüz kullanım” kapsamında cezai işlem uygulanmaktadır. İlk ihlalde ilgili kartın aylık abonman ücreti kadar para cezası uygulanırken, tekrar eden ihlallerde 1608 sayılı Kanun’a göre idari para cezası devreye girmektedir.
Ücretsiz kartların (örneğin engelli, refakatli, emniyet, zabıta, sarı basın veya 65 yaş kartı gibi) başkası tarafından kullanılması durumunda benzer süreç işlemektedir. Tespit durumunda kart iptal edilebilmekte veya el konulabilmektedir. Bu uygulamalar, kartların sadece hak sahipleri tarafından kullanılmasını sağlamak amacıyla yürürlüğe konulmuştur.
