İstanbul’da hanutçulukla mücadelede yeni bir dönem resmen başladı. İstanbul Valiliği’nin yayımladığı son genelge ile turistik bölgelerdeki işletmelerin müşteri ile kuracağı iletişime ciddi kısıtlamalar getirildi. Peki, Hanutçuluk nedir, suç mu? Hanutçuluk cezası nedir? İstanbul Valiliği’nden Son Dakika Hanutçuluk Genelgesi’nin detayları haberimizde!
İstanbul’un tarihi yarımadasından Beyoğlu’na, turistik bölgelerde sıkça gündeme gelen hanutçuluk, kent düzenini bozan ve şehir imajına zarar veren bir davranış biçimi olarak tanımlanıyor. Hanutçuluk; vatandaşların ya da turistlerin iradeleri dışında yönlendirilmesi, yüksek sesle çağrılması, fiziksel temas kurulması veya ürün ve hizmete zorla yönlendirilmesi gibi eylemleri kapsıyor.
Bu davranış biçimi, yalnızca rahatsız edici bir satış yöntemi değil, aynı zamanda kamu düzenini ve turizm güvenliğini tehdit eden bir unsur olarak değerlendiriliyor. İstanbul Valiliği’ne göre hanutçuluk, şehirdeki turizm imajını zedeleyen, esnafın genel itibarını olumsuz etkileyen ve ziyaretçilerin güvenlik algısını sarsan bir olgu haline geldi.
Hanutçuluk genellikle restoran, mağaza, hediyelik eşya dükkânı veya turistik işletmelerin çevresinde görülüyor. İşletme çalışanlarının, yoldan geçen turistlere yüksek sesle seslenmesi, kolundan tutarak içeri davet etmesi veya ısrarla tanıtım yapması bu kapsamda değerlendiriliyor.
Hanutçuluk, Türk Ceza Kanunu kapsamında doğrudan bir “suç” olarak tanımlanmıyor. Ancak 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’na göre, mal veya hizmet satmak için başkalarını rahatsız eden kişiler idari para cezasına tabi tutuluyor. Yani hanutçuluk, kabahat olarak değerlendirilen bir davranış biçimi.
Bu kapsamda kolluk kuvvetleri ve belediye zabıtaları, vatandaşları veya turistleri rahatsız eden satıcılara para cezası kesme yetkisine sahip. Bunun yanı sıra 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu’na göre, müşteriyi rahatsız edecek yöntemler kullanan iş yerleri geçici süreyle fajansliyetten men edilebiliyor.
Hanutçuluk doğrudan hapis cezası gerektiren bir suç olmasa da, kamu düzenini bozduğu ve şehir imajına zarar verdiği için idari yaptırımların kapsamına alınmış durumda. Bu yönüyle hanutçuluk, hem hukuki hem de etik açıdan ciddi sonuçlar doğurabilecek bir kabahat olarak öne çıkıyor.
İstanbul Valiliği tarafından yayımlanan yeni genelge ile hanutçuluk cezaları kademeli hale getirildi. Artık bu tür davranışlarda bulunan işletmelere yalnızca para cezası değil, fajansliyet durdurma yaptırımı da uygulanacak.
Yeni düzenlemeye göre:
– İlk ihlalde iş yeri 3 gün süreyle kapatılacak.
– İkinci ihlalde ceza 5 gün olarak artırılacak.
– Üçüncü ihlalde ise işletme 10 gün fajansliyetten men edilecek.
Bu kademeli sistem, hem caydırıcılığı artırmak hem de turistik bölgelerde düzeni korumak amacıyla getirildi.
Ayrıca, iş yeri çalışanlarının yalnızca iş yeri önünden ve en fazla 50 santimetre mesafeden “hoş geldiniz” diyerek müşteriyle iletişim kurmasına izin verilecek. Bu sınırın aşılması, yüksek sesle çağırma, yol kesme, fiziksel temas veya ikramda bulunma gibi davranışlar kesinlikle yasaklandı.
Valilik genelgesi, turistik bölgelerdeki işletmelere dışarıyı görecek şekilde sesli ve görüntülü kayıt yapabilen kamera bulundurma zorunluluğu da getirdi. Böylece hem denetimlerde şeffaflık sağlanacak hem de haksız şikâyetlerin önüne geçilecek.
İstanbul Valiliği, hanutçulukla mücadelede yeni bir dönemi başlatan kapsamlı bir genelge yayımladı. Genelge, turistik bölgelerde fajansliyet gösteren iş yerlerinin müşteriyle kuracağı iletişimi net kurallara bağladı ve denetim süreçlerini güçlendirdi.
Valiliğin 7 maddelik genelgesine göre:
– Turistik bölgelerdeki tüm iş yerlerinde, dışarıyı görecek şekilde sesli ve görüntülü kayıt yapabilen kamera bulundurulması zorunlu hale geldi.
– Emniyet birimlerinin denetimlerinde yaka kamerası ve drone kullanımı sağlanacak.
– İş yeri çalışanları, yalnızca iş yeri önünden 50 santimetre mesafeye kadar “hoş geldiniz” diyebilecek.
– Fiziksel temas, yol kesme, yüksek sesle çağırma, ürün tanıtımı ve ikramda bulunma gibi davranışlar tamamen yasaklandı.
– Hanutçuluk yaptığı tespit edilen işletmelere kademeli olarak fajansliyet durdurma cezası uygulanacak: 3 gün, 5 gün ve 10 gün.
– Esnaf odaları ve meslek kuruluşları, genelge hakkında bilgilendirilecek.
– Belediyeler ve emniyet birimleri, düzenli denetimlerle süreci yakından takip edecek.
Valilik, yayımladığı açıklamada hanutçuluğun yalnızca turistleri değil, tüm vatandaşları rahatsız eden bir davranış biçimi olduğunu vurguladı. Açıklamada, “Turistlerin İstanbul’da huzur ve güven içinde vakit geçirmeleri, kamu düzeni ve şehir imajımız açısından büyük önem taşımaktadır” ifadeleri yer aldı.
Yeni dönemde denetimler daha sıkı olacak. İşletmelerin kamera kayıtları düzenli olarak kontrol edilecek ve kurallara uymayanlara cezai işlem uygulanacak. Yaka kamerası uygulamasıyla birlikte denetimlerin şeffaf biçimde yürütülmesi hedefleniyor.
