Troya kazılarının devam eden 160 yılı boyunca, 2025 yılında arkeoloji literatürüne damga vuran bir keşif yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen “Geleceğe Miras” projesi kapsamında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda, Troya uygarlığının Erken Tunç Çağı’na (M.Ö. 2.500) ait altın bir halkalı broş gün yüzüne çıkarıldı. Bu broş, toplumsal statü ve güç sembolü olarak kullanılmıştır ve aynı tabakada bronz iğne ile ender rastlanan bir yeşim taşı da bulundu.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu yeni buluntuların arkeoloji dünyası için önemli olduğunu belirterek sosyal medya hesaplarından paylaşımda bulundu. Ersoy, Troya Müzesi’nin bu eserlere ev sahipliği yapacağını duyurdu. Altın broş ve yeşim taşının gün ışığına çıkarılmasıyla ilgili açıklamasında şunları belirtti: “Troya’da 4 bin 500 yıllık altın broş ve yeşim taşı gün ışığına çıkarıldı! 160 yılı aşkın süredir devam eden Troya kazılarında, Erken Tunç Çağı’na ait altın halkalı broş ve ender bir yeşim taşı bulundu. Dünya üzerinde bilinen sadece 3 örneği bulunan bu broş, son 100 yılın en önemli buluntuları arasında yer alıyor. Troya II kenti tabakalarından çıkan bu buluntu, milattan önce 2 bin 500 yıllarına tarihlenmektedir. Yeşim taşı ise 4 bin 500 yıl öncesine ait lüks tüketim ürünlerinden biridir. Bu eşsiz eserler yakında Troya Müzesi’nde sergilenecek. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ekiplerine ve emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.”
Altın broş, tipolojik ve tarihsel açıdan son 100 yılın en önemli buluntularından biri olarak kabul edilmektedir. Yalnızca üç örneği bilinen halkalı broş tipinin en iyi korunmuş örneği olması, bu buluntuyu benzersiz kılmaktadır.
Broşun Troya II tabakalarında bulunması, uzun süredir devam eden tartışmalara da son vermiştir. Daha önce M.Ö. 2200-2300 yılları arasında mı, yoksa daha erken bir döneme mi ait olduğu konusundaki tartışmalar, buluntuyla birlikte kesin bir şekilde M.Ö. 2500 civarına tarihlendiğini göstermektedir. Aynı konteksten çıkan yeşim taşı ise hazine buluntuları içinde son derece ender görülen bir örnektir. Muhtemelen yüzük taşı ya da süs eşyası olarak kullanılan bu taş, 4500 yıl önce Troya’da lüks tüketim ürünlerinden biri olarak değerlendirilmektedir.
Bu önemli buluntuların, kazı yapılan topraklarda sergilenmesi planlanmaktadır. Troya Müzesi’nde ziyarete açılacak olan eserler, çıktıkları topraklarda bilim dünyasına ve ziyaretçilere ışık tutacaktır.