Türkiye, 2025 yılı itibarıyla aileleri desteklemek amacıyla kapsamlı bir doğum yardımı (çocuk parası) uygulamasını hayata geçirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ilan ettiği “Aile Yılı” çerçevesinde başlatılan bu uygulama, azalan doğum oranlarını tersine çevirmeyi ve ailelerin ekonomik yükünü hafifletmeyi hedefliyor. Bu yazıda, doğum yardımı uygulamasının detayları, başvuru şartları ve ödeme süreçleri ele alınacaktır.
Doğum Yardımı Nedir?
Doğum yardımı, 1 Ocak 2025 ve sonrasında Türkiye’de doğan her çocuk için devlet tarafından sunulan bir sosyal destek programıdır. Bu yardımlar, çocuk sayısına göre değişen tutarlarda ve belirli koşullar altında ailelerin hesaplarına yatırılmaktadır. Yardımlar, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu aracılığıyla ödenmektedir ve hiçbir vergi veya kesintiye tabi tutulmaz.
Ödeme Tutarları ve Süreleri
Doğum yardımı ödemeleri, çocuğun doğum sırasına göre farklılık göstermektedir:
-
İlk çocuk: Tek seferlik 5.000 TL
-
İkinci çocuk: Aylık 1.500 TL, toplamda 60 ay (5 yıl) boyunca
-
Üçüncü ve sonraki çocuklar: Aylık 5.000 TL, toplamda 60 ay (5 yıl) boyunca
Ödemeler, doğum tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde başlatılır ve çocuğun 5 yaşını tamamladığı ayın sonuna kadar devam eder.
Başvuru Şartları
Doğum yardımı alabilmek için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
-
Vatandaşlık: Anne veya babanın Türk vatandaşı veya Mavi Kart sahibi olması gerekmektedir.
-
İkamet: Ailenin Türkiye’de ikamet ediyor olması şarttır.
-
Başvuru Süresi:
-
İlk çocuk için doğum tarihinden itibaren 12 ay içinde başvuru yapılmalıdır.
-
Diğer çocuklar için başvuru, çocuğun 5 yaşını doldurmadan önce yapılmalıdır.
-
-
Başvuru Yetkisi:
-
Anne Türk vatandaşı ve sağ ise başvuru öncelikle anne tarafından yapılır.
-
Anne Türk vatandaşı değilse veya vefat etmişse, başvuru baba veya çocuğun kanuni temsilcisi tarafından yapılabilir.
-
-
Kimlik Kayıt Sistemi: Çocuğun Kimlik Paylaşım Sistemi’ne (KPS) kaydının yapılmış olması gerekmektedir.
-
Evlat Edinme Durumu: Evlat edinilen çocuklar, evlat edinilme tarihine göre çocuk sayısına dahil edilir.
Başvuru Yöntemleri
1. e-Devlet Üzerinden Başvuru
Başvuruların öncelikli olarak e-Devlet Kapısı üzerinden yapılması önerilmektedir. Başvuru için aşağıdaki adımlar izlenebilir:
-
Adresine giriş yapın.
-
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın Doğum Yardımı Başvuru sayfasına gidin.
-
Kimlik bilgilerinizle giriş yapın.
-
Gerekli bilgileri doldurarak başvurunuzu tamamlayın.
2. Fiziksel Başvuru
e-Devlet üzerinden başvuru yapamayan vatandaşlar için alternatif olarak aşağıdaki kurumlara başvuru yapılabilir: Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri
-
Sosyal Hizmet Merkezleri
-
Kaymakamlıklar (Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları – SYDV)
Başvurular, şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılabilir. Gerekli belgeler arasında “Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesi” ve anne veya babaya ait kimlik belgesi bulunmaktadır.
3. Yurtdışında Yaşayanlar İçin Başvuru
Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, başvurularını Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilikleri veya konsoloslukları aracılığıyla yapabilirler. Türkiye’de bulunmaları halinde ise herhangi bir Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü veya Sosyal Hizmet Merkezine başvurmaları mümkündür.
Başvuru Sonuçları ve Ödeme Süreci
Başvurular, sistem üzerinden en geç 15 gün içinde sonuçlandırılmaktadır. Başvurunun onaylanmasının ardından, ödemeler PTT hesaplarına yatırılmaktadır. Ödemeler, başvurunun yapıldığı ay itibarıyla başlatılır ve çocuğun 5 yaşını tamamladığı ayın sonuna kadar devam eder.
Kimler Doğum Yardımı Alamaz?
Aşağıdaki durumlarda doğum yardımı ödemesi yapılmaz:
-
Anne veya baba Türk vatandaşı veya Mavi Kart sahibi değilse.
