Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı yeni yargı paketi çerçevesinde AK Parti, hem trafikteki güvenliği artırmayı hem de infaz sistemini daha adil hale getirmeyi amaçlayan iki ayrı yasa teklifini Meclis’e sunmaya hazırlanıyor. Bu düzenlemeler, hem sürücüler hem de mahkumlar açısından önemli değişiklikler içeriyor.
Özellikle ölümlü trafik kazalarının önlenmesi hedeflenen trafik güvenliği düzenlemesi, önümüzdeki hafta TBMM gündemine gelecek. Tasarıya göre, kırmızı ışık ihlali, alkollü araç kullanımı, ambulansa yol vermeme, aşırı hız ve makas atma gibi tehlikeli davranışlara karşı para cezaları ciddi şekilde artırılacak.
Yeni teklife göre, kırmızı ışık ihlalini üç kez tekrarlayan ya da alkollü araç kullanmaya devam eden sürücülerin ehliyetleri iptal edilebilecek. Bu adım, cezasızlık algısına karşı caydırıcılık sağlamayı amaçlıyor. Zira geçtiğimiz yıl gerçekleşen yaklaşık 5 bin ölümlü kazanın %60’ının hız, ışık ihlali ve şerit ihlalinden kaynaklandığı belirtiliyor.
Yasa teklifinde ayrıca belirli bir yaştan sonra ehliyet yenilemek isteyenler için sağlık ve göz raporu alma zorunluluğu getirilmesi planlanıyor. Yaş sınırının 75 olması beklenirken, bu detay Meclis sürecinde netleşecek.
Trafikte araçtan inerek saldırgan tavırlar sergileyen, tehdit eden ya da çarpıp kaçan kişilere yönelik ayrı bir düzenleme de ikinci yasa teklifiyle gelecek. Bu tür topluma karşı suçlara uygulanacak cezai yaptırımlar artırılacak. Yetkililer, tüm düzenlemelerin Anayasa Mahkemesi’nin “orantılılık” ve “ölçülülük” ilkelerine uygun hazırlandığını vurguluyor.
İkinci yasa teklifinde infaz sistemine ilişkin köklü değişiklikler öne çıkıyor. Hedef, cezanın infaz süresi ile işlenen suç arasında daha adil bir denge kurmak. Bu kapsamda, 2 yılın altındaki hapis cezaları için kapalı cezaevinde kalınacak süre yeniden belirlenecek. İyi hal ve pişmanlık gibi kriterler değerlendirilecek.
Nisan 2020’de yürürlüğe giren ve cezaevlerindeki yoğunluğu azaltmayı hedefleyen düzenlemeden, 31 Temmuz 2023 öncesinde suç işleyip cezaevine girmeyenler de yeni teklif sayesinde faydalanabilecek. Bu kişiler için 5 yıl denetimli serbestlik hakkı tanınacak. Bakanlığın analizlerine göre yaklaşık 60 bin kişi bu kapsamda tahliye edilebilir.
Cezasını cezaevinde çekemeyecek kadar ağır hastalığı olan mahkumlar için evde infaz hakkı geliyor. Alzheimer, demans gibi hastalıklara sahip ve cezası 5 yılın altında olan mahkumlar, Adli Tıp Kurumu’ndan alınacak sağlık raporuna göre bu haktan yararlanabilecek. Bu düzenlemeden binlerce kişinin etkilenmesi bekleniyor.
Terör, cinayet, cinsel istismar ve uyuşturucu suçları gibi ağır suçlarda mevcut infaz oranlarının da gözden geçirilmesi planlanıyor. Şu anda bu suçlarda cezanın dörtte üçü uygulanırken, dünya genelinde “yarı infaz” modeli dikkate alınarak yeni bir formül üzerinde çalışılıyor.
AK Parti, trafikte güvenliği sağlamak ve infaz sisteminde adalet duygusunu güçlendirmek için hazırladığı bu iki yasa teklifini Meclis’e sunarak yaz tatilinden önce yasalaştırmayı hedefliyor. Her iki teklif de kamuoyunda önemli etki yaratması beklenen değişiklikler içeriyor.
