Bellek pazarında uzun süredir devam eden yükseliş eğilimi, artık dünya genelinde son kullanıcıları da etkisi altına almış durumda. Öğrencilerden ofis çalışanlarına kadar geniş bir kesim, bilgisayarlarını yükseltmek için ayırdıkları bütçeyi, hızla artan fiyatlar nedeniyle tekrar gözden geçirmek zorunda kalıyor.
Yapay zeka odaklı yatırımlar, DRAM talebini olağanüstü seviyelere taşıdı. Nvidia’nın hızlandırıcıları ve büyük bulut servislerinin talebi, yüksek bant genişliğine sahip bellek miktarını artırdıkça, üreticiler standart RAM üretiminden HBM gibi ürünlere hızla yönelmeye başladı. Epic Games CEO’su Tim Sweeney, ileri seviye DRAM üretiminin veri merkezlerine kaydığını ve bu firmaların tüketici elektroniği sektöründen çok daha yüksek fiyatlar ödemeyi kabul ettiğini vurguladı. Bu durum, tüketici segmentine ayrılan payın daralmasına ve PC pazarında belirgin bir kıtlığa neden oldu. Spot piyasalarda da benzer bir tablo hakimdi; 16 GB DDR5 yongalarının fiyatının birkaç ay içinde dört katına çıkması, arzın kısa vadede hafiflemeyeceğini gösterdi.
Arz kısıtlamaları da yükselişi hızlandırdı. 2022-2023 döneminde düşük fiyatların ardından üreticilerin kapasite artışına temkinli yaklaşması, talep artışını karşılayacak genişlemenin gecikmesine neden oldu. Samsung’un yatırımcı toplantısında kapasite planlamasında dikkatli ilerleyeceklerini belirtmesi, bazı sektör analistlerinin krizin 2028’e kadar devam edebileceği endişelerine yol açtı.
Yeni bir yarı iletken tesisinin kurulması yıllar alırken, HBM üretiminin standart DRAM üretimine göre üç kat daha fazla wafer kapasitesi tüketmesi, mevcut fabrikalarda önceliğin kârlı AI belleklere verilmesine neden oldu. Yüksek hızlı DDR5 kitlerinin pek çok bölgede tükenmesi, bazı ürün lansmanlarının 2026’ya ertelendiği ve Japonya’da mağazaların kişi başı satın alma limitine geçtiği rapor edildi.
RAM fiyatlarının ne zaman düşeceği konusunda analist raporları kısa vadede kalıcı bir düşüş olasılığının düşük olduğunu belirtiyor. Counterpoint’e göre, 2025 genelinde zaten yüzde 50 artan fiyatlara, yılın son çeyreğinde ek yüzde 35 ve 2026 başında yüzde 25 artışın daha ekleneceği tahmin ediliyor. Sunucu sınıfı DDR5 RDIMM modüllerinin 2026 sonuna kadar 2025 başına kıyasla iki katına çıkabileceği öngörüleri, tüketici segmentine yansıyacak maliyetlerin uzun süre yüksek seyrini sürdüreceğini gösteriyor. Bazı piyasa kaynakları, her çeyrekte yüzde 40-50 arasında artışların 2026 ortasına kadar devam edebileceğini belirtiyor.
Arz tarafındaki toparlanmanın hızlı olmasının beklendiği söylenemez. Micron gibi üreticiler yeni yatırım planlarını duyursa da, Japonya’daki fabrikanın 2028’in ikinci yarısından önce üretime geçmeyeceği ifade ediliyor. Bu süreçte mevcut fabrikalar AI odaklı belleklere öncelik verirken, tüketici RAM’leri ikinci plana atıyor. Sonuç olarak, perakende kanallarında fiyatların günlük dalgalanmaları yaşandığı, Micro Center gibi mağazalarda etiketlerin anlık piyasa değerine göre belirlendiği bir dönemin devam edeceği öngörülüyor.
