Türkiye, dünyanın en büyük fındık üreticisi olma özelliğini taşıyor. Ancak bu yıl yaşanan don ve kuraklık gibi olumsuz hava koşulları nedeniyle ülkede fındık üretiminde önemli kayıplar yaşandı. Bu durumun doğal bir sonucu olarak fındık ve fındık ürünlerinde fiyatların yükselmesi bekleniyor. Geçen yıl 717 bin ton fındık üreten ve 2,6 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştiren Türkiye, bu yıl zirai don ve aşırı sıcaklıkların etkisiyle üretimde yüzde 40’a yakın bir kayıp yaşayabilir. Bu durum da fındık fiyatlarının iki kata kadar yükselmesine neden olabilir.
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) açıkladığı kabuklu fındık alım fiyatı kilogram başına 190-200 TL arasında değişiyor. Ancak üreticiler, fiyatın 400 TL’ye kadar çıkabileceğini öngörüyor. TMO’nun 2025 yılı fındık rekoltesi tahmini ise geçen yıla göre yüzde 37 azalarak 453 bin ton olarak açıklandı. Ancak sektör temsilcileri, bu tahminin gerçekçi olmadığını ve kaybın daha fazla olabileceğini düşünüyor.
Almanya, Türkiye’nin en fazla fındık ihraç ettiği ülke konumunda bulunuyor. Ancak bu yıl yaşanan üretim kaybı ve dolayısıyla artan fiyatlar, fındık ihracatını da olumsuz etkileyebilir. Özellikle Almanya başta olmak üzere dünya genelinde fındık ve fındık ürünlerinde fiyat artışları bekleniyor. 2024 yılında Almanya’ya 88 bin 260 ton fındık ihraç edilmiş ve bu rakam Türkiye’nin toplam fındık ihracatının yüzde 27,3’ünü oluşturmuştu.
Fındık üreticileri arasında farklı görüşler bulunuyor. Bazıları, bu yılki rekolte kaybının henüz net olarak belirlenmediğini ve fiyatların belirlenmesi için erken olduğunu düşünüyor. Ancak bazıları, üretim kaybının ve düşük alım fiyatlarının çiftçileri maddi krize soktuğunu belirtiyor. Çiftçiler Sendikası (Çiftçi-Sen) Genel Başkanı Ali Bülent Erdem, rekolte tahminlerinin kasıtlı olarak yüksek tutulduğunu ve alım fiyatlarının en az 280 TL olması gerektiğini vurguluyor.
Giresun’un Ticaret Borsası Başkanı Hamza Bölük ise, Türkiye’nin fındık üretim merkezlerinden biri olan Giresun’da rekolte kaybının yüzde 40’ın üzerinde gerçekleşeceğini ve bu durumun fiyatları artıracağını öngörüyor. Son yıllarda üretim maliyetlerinde yaşanan artışlar ve yüksek enflasyon nedeniyle fındık fiyatlarının katlanarak artması bekleniyor.
Sonuç olarak, Türkiye’de bu yıl yaşanan olumsuz hava koşulları nedeniyle fındık üretiminde ciddi kayıplar yaşanmış ve bu durum fiyatlara yansıyacak gibi görünüyor. Üreticilerin beklentileri doğrultusunda fiyatların yükselmesi ve ihracatta da bu durumun etkili olması bekleniyor. Önümüzdeki dönemde yaşanacak gelişmeler, fındık sektörünün geleceği üzerinde belirleyici olacaktır.