2025 itibarıyla Türkiye’deki araç fiyatlarını etkileyen bu iki ana unsurun piyasayı nasıl şekillendirdiğini adım adım ve sade şekilde açıklıyorum:
🚘 Enflasyon ve Döviz Kuru Araba Piyasasını Nasıl Etkiliyor?
📌 1. Döviz Kuru: Araç Fiyatlarının Bel Kemiği
Neden önemli?
Türkiye’de satılan araçların %70’ten fazlası ithal ya da ithal parça içeren modellerden oluşur. Fiyatlandırma doğrudan döviz (özellikle Euro ve Dolar) cinsindendir.
| Döviz Artarsa Ne Olur? |
|---|
| 🔺 Araç ithalat maliyeti artar |
| 🔺 Distribütör, maliyeti TL’ye yansıtır |
| 🔺 Nihai satış fiyatı yükselir |
| 🔺 Talep daralır, ikinci el piyasası hareketlenir |
📌 Örnek:
-
2023’te 1 € = 20 TL → 500.000 TL olan araç
-
2025’te 1 € = 38 TL → Aynı araç ≈ 950.000 TL+
📌 2. Enflasyon: Fiyatlar Üzerinde Sürekli Baskı
Etkileri:
-
Araç üretiminde kullanılan yerli girdiler (işçilik, enerji, lojistik vs.) artar
-
Satıcılar, maliyet artışını araç fiyatlarına yansıtır
-
Yüksek enflasyon, faiz oranlarını yükseltir, bu da taşıt kredilerini pahalılaştırır
-
Sonuç: Araçlara erişim zorlaşır, piyasa yavaşlar
📌 Zincirleme Etki:
📈 3. İkinci El Piyasasında Enflasyon ve Kurun Rolü
-
Sıfır araç fiyatları artınca, ikinci el fiyatları da peşinden yükselir
-
İnsanlar, yatırım aracı olarak bile 2. el araç alıp bekletmeye başlar
-
Bu da piyasa fiyatlarının şişmesine neden olur (balon etkisi)
-
Kurun sabit kaldığı dönemlerde bile enflasyon ikinci el piyasasını yukarı çeker
💡 4. Araç Kredilerine Etkisi: Kur ve Enflasyon Faizi Nasıl Yükseltiyor?
| Dönem | Enflasyon | Kur (€/TL) | Aylık Taşıt Faizi (ortalama) |
|---|---|---|---|
| 2022 sonu | %65 | 20 | %1,5 – 2,0 |
| 2024 sonu | %65 | 35 | %3,0 – 3,5 |
| 2025 ortası | %60 civarı | 38 – 40 | %3,5 – 4,5 |
Yani taşıt kredisiyle araç almak artık hem yüksek faiz hem de yüksek araç fiyatı nedeniyle çok daha zor.
⚖️ 5. Kur ve Enflasyon Dengesizliği Neler Getirir?
| Durum | Etki |
|---|---|
| Kur yükseliyor, enflasyon artıyor | Araba fiyatları hızla yükselir |
| Kur sabit ama enflasyon yüksek | Fiyatlar artmaya devam eder (yerli üretim maliyeti) |
| Kur düşüyor ama enflasyon yüksek | Fiyat artışı yavaşlar ama ucuzlama olmaz |
🧠 Sonuç: Ne Yapmalı?
🚦 Tüketici için:
-
Kur ve enflasyonun zirve yaptığı dönemlerde araç alımı yüksek maliyetli ve risklidir
-
Beklentiniz kur düşüşüyse beklemek mantıklı olabilir
-
İkinci el piyasasında değer kaybı daha yavaş olabilir
📊 Yatırımcı için:
-
Kurun artış eğiliminde olduğu dönemlerde araç yatırım aracı gibi değerlendirilebilir
-
Ancak yüksek enflasyonlu ekonomilerde sıvı (likit) olmayan yatırımlar risklidir
📎 Ekstra: Dövize En Duyarlı Araçlar
| Araç Segmenti | Döviz Duyarlılığı |
|---|---|
| Tamamen ithal | 🔺🔺🔺🔺🔺 |
| Türkiye’de montaj (CKD) | 🔺🔺🔺 |
| Yerli üretim | 🔺🔺 |