Asgari ücret zammına yönelik beklentilerin arttığı bu dönemde Ankara kulisleri, yarım asırlık komisyon modelini kökten değiştirecek kapsamlı bir düzenleme ile hareketlendi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, pazarlık masasında yaşanan tıkanmayı aşmak ve işçi tarafını yeniden sürece dahil etmek için “ara formül” olarak adlandırılan yeni bir yapının hazırlığını yürütüyor. Bu modelle, 50 yıldır değişmeyen komisyon düzeni tamamen yenilenecek ve hükümetin oy gücü “hakemlik” rolü çerçevesinde yeniden şekillendirilecek.
Komisyon Yapısında Kökten Değişiklik
1974’ten bu yana 5 işçi, 5 işveren ve 5 hükümet temsilcisinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu için yeni bir yapılanma gündemde. Sendikaların uzun süredir dile getirdiği talepler doğrultusunda hazırlanan plana göre, işçi ve işveren temsilci sayısı korunurken, hükümet kanadındaki üye sayısının azaltılması hedefleniyor.
Sendikaların Baskısı Sonrası Süreç Hızlandı
TÜRK-İŞ başta olmak üzere HAK-İŞ ve DİSK, komisyon yapısının daha dengeli hale getirilmesi için bir süredir değişiklik talep ediyordu. Bu talepler üzerine Bakanlık, 21 Ekim’de Üçlü Danışma Kurulu’nu toplayarak kritik bir adım attı.
Yeni düzenlemeye göre mevcut 15 kişilik komisyon modeli korunacak ancak hükümet temsilcisi sayısı önemli ölçüde azaltılacak. Böylece hükümetin komisyondaki rolü daha çok “hakemlik” görevine dönüştürülecek.
Hükümet Temsilcisi Sayısı 1’e Düşebilir
Üzerinde çalışılan taslakta, işçi ve işveren tarafının 5’er üyeyle komisyondaki varlığı sürerken, hükümet kanadındaki temsilci sayısının 1 kişiye kadar düşürülmesi öngörülüyor. Bu öneri TÜRK-İŞ’e de iletildi. Düzenlemenin TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu’nda kabul edilmesi halinde, konfederasyonun yeniden komisyonda yer alması bekleniyor.
50 Yıllık Komisyonun Kısa Tarihi
1974 yılında yapılan düzenleme ile bölgesel ücret belirleme dönemi sona ermiş ve tüm Türkiye için tek tip asgari ücret uygulamasına geçilmişti. O tarihten bu yana asgari ücret, işçi–işveren–hükümetten beşer temsilcinin yer aldığı toplam 15 kişilik komisyon tarafından belirleniyor.
Komisyon, Bakanlıkça görevlendirilen başkanın yönetiminde en az 10 üyenin katılımıyla toplanıyor ve kararlar oy çokluğuyla alınıyor. Oylama eşitliğe düştüğünde ise başkanın bulunduğu tarafın görüşü üstün kabul ediliyor.
Mevcut Asgari Ücret ve İşveren Maliyeti
2025 yılı itibarıyla bir işçi için brüt asgari ücret 26.005,50 TL, kesintilerden sonra net ücret ise 22.104,67 TL seviyesinde bulunuyor.
İşveren açısından toplam maliyet ise 30.621,48 TL. Bunun içinde:
-
26.005,50 TL brüt ücret
-
4.095,87 TL sosyal güvenlik primi
-
520,11 TL işveren işsizlik sigortası fonu payı
yer alıyor.
