Kıdem tazminatı, Türkiye’de çalışan işçilerin, belirli şartları yerine getirdiğinde elde edebileceği bir haktır. Ancak her çalışan bu hakkı kullanamaz. Özellikle, 7000 prim günü şartı, sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve belirli bir süre prim ödemiş kişiler için belirleyici olabiliyor. Peki, 7000 günü tamamlayan bir işçi, kendi isteğiyle işten ayrıldığında kıdem tazminatı alabilir mi? Bu hakkı elde etmek için neler gereklidir? İşte bu soruların yanıtlarını detaylı bir şekilde ele alalım.
Kıdem Tazminatına Kimler Hak Kazanabilir?
Kıdem tazminatı alabilmek için öncelikle iş sözleşmesinin işçi tarafından sonlandırılmaması, işveren tarafından sonlandırılmaması veya haklı bir fesih gerekçesi olması gerekir. Ancak, bazı durumlarda işçi kendi isteğiyle işten ayrılabilir ve kıdem tazminatına hak kazanabilir. 7000 günle kıdem tazminatı alabilmek için önemli olan birkaç ana faktör bulunuyor.
1. Sigorta Başlangıç Tarihi
Sigortalı çalışmaya başlama tarihi, kıdem tazminatı hakkını kazanabilmek için büyük bir rol oynar. Eğer işçi, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlamışsa, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartları ile kıdem tazminatına hak kazanabilir. 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigortalı çalışmaya başlayanlar için ise, 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü yeterli olacaktır. Ancak, sigortalı çalışmaya 30 Nisan 2008 tarihinden sonra başlamış olanlar için daha farklı şartlar söz konusu olabilir. Bu kişilerin 7000 prim günü koşulunu yerine getirmesi, kıdem tazminatına hak kazanmaları için yeterlidir.
2. Prim Gün Sayısı
7000 prim günü, tazminat hakkını kazanabilmek için önemli bir kriterdir. Sigortalı çalışmaya başlamış ve 7000 prim günü tamamlamış olan çalışanlar, işten kendi isteğiyle ayrıldıklarında tazminat hakkını elde edebilirler. Bu durumda, 7000 prim günü tamamlanmış olması yeterlidir, ancak bu günlerin SGK’ya düzgün bir şekilde yatırılmış olması gerektiğini unutmamak önemlidir. Sigortalı çalışmaya başladığınızda prim günlerinin doğru bir şekilde işveren tarafından ödenip ödenmediğini kontrol etmek önemlidir.
Kıdem Tazminatına Hangi Durumda Hak Kazanılır?
Kendi isteğiyle işten ayrılmak, her durumda kıdem tazminatı hakkı doğurmaz. Bunun için aşağıdaki şartlardan birinin yerine getirilmesi gerekir:
1. Haklı Fesih Sebebi
İşçinin, kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı alabilmesi için, iş akdini haklı bir sebeple feshetmiş olması gerekir. Örneğin, işyerinde ödemeler yapılmazsa veya eksik yapılırsa, işçi bu durumu haklı fesih sebebi sayarak işten ayrılabilir. Ancak, yalnızca işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması, haklı bir sebep olmadan tazminat hakkı vermez.
2. Emeklilik İçin Yaş Dışı Asgari Koşulların Sağlanması
Emeklilik için yaş dışındaki asgari koşullar, sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlamış olanlar için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlamış olanlar için ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü ile sağlanır. Ancak 7000 prim günü de bu koşuldan bağımsız olarak işçinin kendi isteğiyle işten ayrıldığında kıdem tazminatını alabilmesi için yeterli olacaktır.
3. SGK Yazısı ve İşveren İle İletişim
Sigortalı olarak çalışmaya devam edip 7000 prim günü tamamlandığında, işçinin SGK’dan kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığını belirten yazıyı alması gerekmektedir. SGK yazısı, işverenin kıdem tazminatını ödemesi için resmi bir belge işlevi görür. Bu yazıyı almak, tazminat hakkı için oldukça önemlidir. SGK’dan alınan yazı ile işveren yazılı olarak bilgilendirilir.
Emeklilik Hakkı ve Kıdem Tazminatı Hakkı Arasındaki İlişki
Emeklilik, çalışanlar için genellikle kıdem tazminatı ile karıştırılabilir, ancak emeklilik hakkı ile kıdem tazminatına hak kazanma arasında bazı farklar bulunmaktadır. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin emeklilik için gerekli koşulları tamamlamış olması gerekir. Ancak sigortalı çalışmaya başlayanlar, tazminat almak için sadece emeklilik koşullarını tamamlamalı ve 7000 prim günü şartını yerine getirmelidir.
7000 Günle Kıdem Tazminatını Alabilmek İçin Ne Yapmalı?
Kendi isteğiyle işten ayrılan bir çalışan, 7000 prim gününü tamamladıysa ve gerekli emeklilik koşullarını sağlıyorsa kıdem tazminatını alabilir. Bunun için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Prim Günlerini Kontrol Edin: Sigorta priminizin düzgün bir şekilde ödenip ödenmediğini kontrol edin. 7000 prim günü tamamlanmış olmalı.
- SGK’dan Kıdem Tazminatı Yazısını Alın: Bu yazı, işyerinizden tazminat almanız için gerekli olan belgedir.
- İşvereninize Yazılı Bildirimde Bulunun: SGK yazısına dayalı olarak iş akdinizi sonlandırın ve kıdem tazminatınızı talep edin.
- Noter Vasıtasıyla İşlemi Yapın: Eğer işveren ile güven sorununuz varsa, yazılı bildirimi noter vasıtasıyla yapabilirsiniz.
7000 prim günü tamamlayan çalışanlar, gerekli koşulları yerine getirdiklerinde kıdem tazminatı alabilirler. Bu süreçte, prim günlerinin düzgün bir şekilde ödenmiş olması, SGK yazısının alınması ve işverenle yazılı iletişimin doğru şekilde yapılması önemlidir. Kendi isteğiyle işten ayrılmak isteyenler için, 7000 prim günü ve emeklilik koşullarının sağlanması, kıdem tazminatını almaya hak kazandıracaktır.
